Frais
Fraxinus excelsior
Oleaceae
Àutri noum : Frau, Fraich, Fraiche, Fraisse, Frais-mascle.
Nom en français : Frêne commun.
Descripcioun :Lou frais es un aubre de mountagno que trachis dins li relarg umide en terro prefoundo. Se recounèis à si bourroun negre e óupousa, à si fueio coumpausado de 5 à 11 fueioun denta e pounchu, e peréu à soun fru que ié dison "lengo d'aucèu".
Usanço :Emé la ligno de frais se fai li manche d'óutis. Li fueio (e li fru) soun couneigudo pèr lucha contro lou mau-d'os e ajuda à pissa. Faire bouli uno pougnado, pièi après infusioun, béure emé de jus de limoun. Dins d'ùni endré, li jóuini fru soun manja après èstre esta bouli dous cop. En Franço s'adoubo uno bevendo, la freineto, emé li fueio cuberto de melado (producho pèr li nieroun).
Port : Aubre
Taio : 5 à 30 m
Fueio : coumpausado
Tipe bioulougico : Faneroufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Fraxinus
Famiho : Oleaceae
Coulour de la flour :
Roso
Petalo : ges
Ø (o loungour) enflourejado : 1,5 à 5 cm
Flourido : Printèms
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Liò : Baragno
- Ribiero
- Fourèst de gaudre
Estànci : Coulinen à Mountagnard
Couroulougi : Éurasiatico
Ref. sc. : Fraxinus excelsior L., 1753
Ouloustèio
Holosteum umbellatum
Caryophyllaceae
Nom en français : Holostée en ombelles.
Descripcioun :Pichoto erbo, sènso pèu, grisasso à verdalo, emé de fueio óupousado de cop que i'a un pau longo, que se recounèis majamen à si brout de flour en oumbello. I'a tres estile e li petalo soun toujour denticulado. Es uno planto que vèn bèn dins la sablo, mai pas soulamen, e que flouris d'ouro à la fin de l'ivèr.
Usanço :Counèissèn pas d'usanço particuliero pèr aquelo planto. Lou noum prouvençau es uno reviraduro dóu latin qu'avèn rèn trouba. Pensas à nous escriéure se lou couneissès.
Port : Erbo
Taio : 3 à 25 cm
Fueio : óupousado
Tipe bioulougico : Teroufite
Cicle bioulougico : Planto de l'an
Gènre : Holosteum
Famiho : Caryophyllaceae
Ordre : Caryophyllales
Coulour de la flour :
Blanco
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : 8 à 12 mm
Flourido : Printems
Ivèr
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 100 à 1700 m
Aparado : Noun
Mars à jun
Liò : Sablo
- Champ
Estànci : Mesoumediterran à Mountagnard
Couroulougi : Paleoutemperado
Ref. sc. : Holosteum umbellatum L., 1753